اتاق بازی، بالا بردن انرژی یا هدر دادن وقت

مقدمه

تجربه کار کردن در شرکت‌های مختلف که اتاق بازی داشتند و نداشتند برای من نکات جالب و آموزنده‌ای برای مدیریت فضا در یک شرکت استارت‌آپی داشته که دوست داشتم به شما هم منتقل کنم تا در کنار هم بررسی کنیم که آیا وجود اتاق بازی در محیط کار به یک شرکت کمک می‌کند،  یا اینکه آن جا را تبدیل به یک مهد کودک می‌کند؟

زمان آموزشی سربازی، روزی که وارد محیط پادگان شدم یک چیزی که علی رغم انتظار مشاهده کردم وجود زمین والیبال و فوتبال و میز پینگ پونگ و فوتبال دستی و... در محیط سربازخانه بود. بعد‌ها در یگان خدمتی هم کم و بیش این چیز‌ها را دیدم و افراد زیادی هم که در جا‌های متفاوت خدمت می‌کردند وجود این لوازم را در محیط پادگان خودشان برایم تعریف کردند. در محیط‌های دیگر مثل آتش نشانی‌ها هم پلی استیشن و پینگ پنگ و... حضور دارند. اینها به کنار، چند سال پیش که برای مصاحبه به یک شرکت که کار واردات و صادرات انجام میداد رفتم مشاهده کردم که یک قهوه خونه با قلیون و سماور و... داخل شرکت هست و از دیدن همچین چیزی بسیار تعجب کردم! اما با گذر زمان و کار کردن در شرکت‌های مختلف متوجه شدم که چرا شرکت‌ها چنین فضا‌های استراحت به شکل‌های مختلف رو ایجاد می‌کنند و سیاست پشت این کار چیست، اما قبل از اینکه تجربه خودم را بخواهم بیان کنم میخواهم سراغ تجربه دیگران و مقالات علمی بروم تا بیشتر با فلسفه پشت وجود این مکآن‌های استراحت و یا اتاق‌های بازی آشنا بشویم.

تجربه شرکت‌های خارجی

ریچل فکتور مدیر محصول یک شرکت در تورنتو در مورد تجربه وجود اتاق بازی در این مطلب این طور بیان میکنه که اگر ما امروز میز پینگ پونگ رو از محل کار حذف کنیم یک بلوا در شرکت ایجاد میشه و دلیلش رو هم این میدونه که چنین فضای باعث کم شدن استرس کاری و تنش‌های کاری میشه و سطح همکاری رو بالاتر می‌بره.

هوری (Horii) معتقده که افراد نیاز به استراحت دارند و باید فضای استراحت در سازمان برای افراد فراهم باشه و هر چه صنعت high tech تر بود و افراد بیشتر درگیر کامپیوتر بودند، تفریحات باید از تکنولوژی دورتر باشند و ساده تر باشند چرا که فعالیت‌های بدنی باعث  استراحت ذهن و ریکاوری شدن روحیه افراد درگیر با مانیتور میشود و هر چه کار افرد high tech تر میشود آن‌ها خواستار برنامه ریکاوری low-tech‌تری میشوند.

الیسون در شرکت فول معتقده که شرکت‌ها با گذاشتن اتاق بازی بیشتر برای بهبود برند کارآفرینی خود تلاش می‌کنند تا اینطور اعلام کنند که اینجا کار چندان هم جدی گرفته نمی‌شود و انعطاف پذیری وجود دارد ولی در عمل اتاق بازی همان اتاقی است که کمترین استفاده از آن می‌شود و اغلب بی استفاده می‌ماند و وجود آن تفاوتی حاصل نمی‌کند. در نهایت هم این فضا بیشتر از اینکه اتاق بازی باشد مکانی برای جلسات فیر رسمی و برقراری ارباط و صحبت کردن است.

از دلایل ترند شدن تعبیه فضای بازی در شرکت‌ها اتبات مفید بودن این فضا در مقالات متعدد علمی است. چرا که سیاست‌های افزایش رضایت کارمندان در بلند مدت هزینه‌های خود را جبران می‌کنند و باعث ایجاد یک محیط با سطح تعاملات بالا (collaborative) و استرس و تنش کم می‌شود که اگر مانند تیم‌های نرم‌افزاری پیشبرد کار‌های شما هم نیاز به ارتباطات مثبت و زیاد بین افراد تیم  با تخصص‌های مختلف دارند، این سیاست‌ها برایتان بسیار مفید خواهند بود.

یکی از شرکت هایی که به ایجاد فضا‌های ریلکسیشن و اتاق بازی و ... بسیار معروف است گوگل است. گوگل چنان این سیاست را جدی دنبال می‌کند که یک عنوان شغلی به نام "chief happiness officer" دارد که کارش حاصل کردن اطمینان از سلامت روان و خوشحال بودن کارمندان است و اجرای چنین سیاست‌هایی در گوگل باعث شده این شرکت به مقصدی جذاب برای تلنت‌های برتر جهان شود و سوای این موضوع فرهنگ سازمانی طوری است که میان کارمندان با هم و کارمندان با مدیران احترام بسیار زیادی وجود دارد و افراد ارزش زیادی برای هم قائل هستند.

شرکت‌های بسیاری مانند LinkedIn, Airbnb, Venture X, Microsoft,... هم اضاقه کردن اتاق‌های بازی و فضای استراحت را عاملی برای افزایش بهره‌وری خود می‌دانند.

مزایای وجود اتاق بازی

بهبود برند کارفرمایی

واضح است که اغلب افراد دوست دارند تا در محیطی کار کنند که به آرامش روانی و سرگرمی آن‌ها اهمیت می‌دهد. به همین جهت زمانی که شما اسباب آن را فراهم کنید، افراد بیشتری به کار در شرکت شما علاقه‌مند می‌شوند و قطعا رزومه‌های بیشتر و بهتری دریافت میکنید و استعداد‌های بهتری را جذب خود می‌کنید.

توجه داشته باشید که وجود اتاق بازی بیشتر برای گروه سنی 18-27 سال جذاب است و به تدریج با افزایش سن از جذابیت آن برای کارجو‌ها کاسته می‌شود ولی همچنان تاثیر خود را هر چند کمتر می‌گذارد.

بهبود مارکتینگ داخلی (internal marketing):

وجود امکاناتی از قبیل اتاق استراحت که رضایت کارکنان را در پی داشته باشد باعث ایجاد حس مثبت نسبت به شرکت در کارکنان می‌شود که در پی آن رضایت شغلی افزایش پیدا کرده و حس فرد نسبت کار و شغل را مثبت تر می‌کنذ که در نتیجه آن هم کیفیت کار شخص و تعهد او افزایش می‌یابد و هم باعث می‌شود که او به صورت شخصی هم در جمع‌های اطراف خود تبلیغ شما را به صورت رایگان انجام دهد. که تاثیر آن در جامعه ما به نسبت تبلیغات پیرامونی به مراتب بیشتر است.

تیم سازی موثر

طبق یک پژوهش در Harvard Business Review، میزان انرژی یک تیم و همبستگی و مشارکت آن‌ها می‌تواند بزرگترین پیش‌بینی کننده بهره‌وری افراد باشد. این کشف حاصل مجموعه‌ای از مطالعات در صنایع متنوع مانند بیمارستان ها، تیم‌های خلاق، مرکز تلفن، گروه‌های مالی و خدمات و... است.

نشریه Harvard Business Review همچنین اذعان میکند که وجود ارتباطات خوب و موثر مهمترین پیش‌بینی کننده موفقیت یک تیم خواهد بود. به طوریکه گفتگو  و تعامل به صورت خاص از تمامی فاکتور‌های دیگر مانند شخصیت، هوش و توانایی‌ها (skills) عامل مهمتر و تاثیرگذار‌تری در موفقیت تیم است و هیچ چیز بهتر از «مشارکت فعال» (positive engagement ) در خارج از جلسات رسمی نمی‌تواند تیم‌های قوی و اثرگذار بسازد. و برای همین هم وجود یک اتاق بازی که در آن افراد تیم با هم تعامل و صحبت می‌کنند بسیار مفیدتر از از یک اتاق جلسه رسمی است.

کاهش استرس

طبق پژوهش‌های فراوان انجام شده مانند مانند پژوهش آقای کوین مندریک و خانم نورا السوریخ رابطه مستقیمی میان انجام کار‌های فکری و استرس وجود دارد و افرادی که شعل روزانه آن‌ها درگیری بسیاری با تصمیم گیری‌های مهم دارد و یا مدام در حال حل مسایل پیچیده هستند از استرس یالایی رنج می‌برند که این استرس در عمل خود باعث شروع مشکلات بسیار زیاد جسمی و روحی است که باعث کاهش تمرکز، رفتار پرخاشگرایانه، کاهش کارایی و... میشود.

یکی از راه‌های کنترل استرس بالا در محیط کار، بلند شدن از پشت میز و سرگرم شدن به کار‌های بیشتر بدنی و کمتر فکری است، رفتن به اتاق استراحت و بازی کردن کمی فوتبال دستی یا پینگ پنگ و صحبت با افراد حاضر در اتاق در حوزه‌های غیر کاری باعث کاهش این سطح استرس و برگشتن مغز افراد به حالت عادی خواهد شد و به فرد مضطرب کمک خواهد کرد که زودتر به روال عادی برگردد.

افزایش بهره‌وری

در یک پژوهش در یک شرکت بازی سازی این موضوع اثبات می‌شود که چطور ایجاد یک محیط توام با سرگرمی (playful environment)  کارمندان خروجی بهتر و با کیفیت‌تری تولید میکنند و یا در یک پژوهش در دانشگاه Brigham Young University  استادان متوجه شدند که در  تیم‌های تازه شکل گرفته، میزان بهره‌وری بعد از 45 دقیقه بازی ویدیویی جمعی حدود 20% افزایش می‌یابد.

اوضاع بدنی بهتر

طبق پژوهش‌های کلینیک مایو (Mayo Clini) نشستن طولانی مدت در پشت کامپیوتر به شدت آسیب زننده است.

آن‌ها با مطالعه 13 پژوهش مختلف بیان کردند که نشستن بیش از 8 ساعت در طول زور بدون انجام فعالیت‌های فیزیکی میتواند حتی منجر به مرگ افراد شود که این ریسک در افراد معتاد به سیگار و دخانیات بسیار بیشتر است.

نکات مهم در ساخت اتاق بازی

تاکید بر سرگرمی‌های غیر دیجیتال

در اداره‌های مدرن، کارمندان زمان بسیاری را خیره به صفحه کامپیوتر میگذرانند و این کار چشم‌ها و ذهن را بسیار خسته می‌کند. ویدیو گیم‌ها و یا دیگر سرگرمی‌های screen base نه تنها باعث استراحت نمی‌شوند بلکه به خستگی چشم و ذهن اضافه می‌کنند. پس بهتر است وسایلی مثل میز پینگ پنگ،فوتبال دستی،  دمبل و هالتر و... را در اولویت قرار دهید.

ایجاد فضایی برای دراز کشیدن

نشستن طولانی مدت در پشت صندلی باعث خستگی زیاد کمر و ایجاد قوز کمر خواهد شد و از باعث خستگی و  در نتیجه کاهش کاریی افراد می‌شود. قرار دادن صندلی‌های حالت دراز کش یا بالشنکی (Bag Chair) در گوشه و کنار آفیس یا اتاق استراحت کمک بسیاری به کارمندان میکند تا در میان برنامه کاری به کمر خود استراحت دهند و یا حتی بر روی آن بخوابند (این بستگی به سیاست‌های شرکت شما دارد ولی میتوانید در ساعات کاری اجازه آن را ندهید).

در اغلب شرکت‌ها روزهایی وجود دارند که افراد در آن‌ها مجبورند تا دیروقت در شرکت بمانند (مانند روز لانچ نرم‌افزار) و وجود این دشک‌ها و صندلی‌های راحت در آن زمآن‌ها بسیار مفید خواهند بود.

جایی برای جمع‌های غیر رسمی

گذاشتن یک میز گرد کوچک نزدیک یک پریز یعنی بیایید و بعضی از صحبت‌های خود را حتی راجع به کار اینجا انجام دهید ولی اعلام جلسه رسمی نکنید. این جلسه‌ها معمولا صمیمانه هستند و خروجی خوبی دارند.

نورپردازی و رنگ

سعی کنید از رنگ‌های شاد و خیره کننده در این مکآن‌ها استفاده کنید و در میان فضا حتما از لوگو و برند شرکت نیز استفاده کنید چرا که حس مثبت نسبت به برند شما ایجاد می‌کنند. رنگ‌های شاد باعث تغییر روحیه میشوند و رنگ‌های خیره کننده نیز کارکردی مشابه دارند با این تفاوت که بعد از مدتی کمی اذیت کننده میشوند و این کمک میکند که افراد مدت زیادی را در این فضا نگذارنند.

محدودیت زمانی استفاده

برخی شرکت‌ها اتاق بازی و استراحت دارند ولی برای آن محدودیت زمانی گذاشته اند که مثلا تنها از آن‌ها میتوان در زمآن‌های خاص یا بعد از ساعت کاری استفاده کرد. بنده با توجه به تجربیاتی که داشته ام تا حدودی به شرکت‌ها برای این موضوع حق می‌دهم چرا که به هر حال یک سازمان تجاری نیاز به بازده مالی و گرفتن کار دارد و همیشه افرادی هستند که دائما از کار فرار می‌کنند. از طرف دیگر عمده کارکرد این اتاق ، در زمان اوج فشار کاری و استرس است که افراد نیاز به فاصله گرفتن از محیط  دارند تا بتوانند به روال عادی ذهنی برگردند. توصیه من شرکت‌ها این است که کنترل این موضوع را بر عهده ارشد‌های هر تیم مانند مدیر پروژه و یا مالک محصول و یا تیم لید‌ها بگذارند و قانون کلی وضع نکنند چرا که حداقل در تجربه شخصی من اگر سیستم تحویل گرفتن کار در سازمان خوب باشد اکثر افراد از این امکانات سوء استفاده نمی‌کنند.

سخن پایانی

راستش زمانی که شروع به نوشتن این مقاله کردم بیشتر دنبال مقالاتی بودم که در مورد نکات منفی اتاق بازی صحبت کرده باشند تا بتوانم مطلب را کمی بالانس کنم ولی متاسفانه توفیق چندانی در این کار نداشتم و در اکثریت موارد چیزی جز تعریف و تمجید نیافتم. تجربه شخصی هم کم و بیش همین را به من می‌گویید.

وجود بازی و برنامه‌های گروهی به همدلی تیم کمک بسیاری می‌کند. به یاد دارم که در شرکتی با یکی از بچه‌های تیم مشکل داشتم و نفرتی نصفه و نیمه بین ما در جریان بود ولی در یک بازی و رقابت گروهی هم تیم شدیم و همین هم تیم شدن تا حد زیادی ما را به هم نزدیک کرد و آن نفرت را از بین برد. این تنها تجربه شخصی من نیست آمار‌ها و اطلاعات مقالات علمی نیز از بهتر بودن روابط تیمی و همدلی در شرکت هایی که کار‌های گروهی انجام می‌دهند خبر می‌دهند و خودتان بهتر می‌دانید که چقدر این مهم در پیشبرد کار‌های گروهی و تیمی موثر است. تجربه کار کردن در شرکت هایی که به این سیاست‌های بهبود شرایط کار اهمیت نمی‌دهند و تنها تمرکزشان در بهره‌کشی بیشتر از نیروی کار با فشار حداکثری است برای من ثابت کرده که این شرکت‌ها نه تنها بهره‌ور نمیشوند (حداقل در فیلد توسعه نرم‌افزار) بلکه به خاطر جو سمی و فرهنگ سمی موجود حتی به یک خروجی اولیه قابل استفاده هم نمی‌رسند و به خاطر برند کارفرمایی بد حتی امکان خروج از وضعیتی که به آن گرفتار شده‌اند را هم پیدا نمی‌کنند.

پیشنهاد شخصی من این است که تا حد بضاعت خود سعی در اجرای سیاست‌های استرس زا و تقویت کننده کار تیمی مانند همین اتاق بازی کنید و اگر فضا یا امکان آن را نداشتید با گرفتن بلیط اتاق فرار یا رفتن به یک پارک یا کافی شاپ به صورت دسته جمعی و کار هایی مثل مسافرت دسته جمعی و... سعی کنید حس همکاری را در بین خودتان افزایش دهید.