بهترین راه و روش راه اندازی یک فروشگاه آنلاین چیست؟

مقدمه:

تعداد زیادی از کسب و کار‌های محلی یا کوچک، برای توسعه کسب و کار خود اقدام به ساخت یک فروشگاه اینترنتی ‌می‌کنند، اما راه اندازی یک کسب و کار آنلاین ظرافت‌هایی دارد که باید به آن توجه کرد.یک فروشگاه اینترنتی اجزاء زیادی دارد که در تعامل با هم کار ‌می‌کنند که کیفیت هر یک تاثیر مستقیم بر میزان فروش و سود شما در راه اندازی یک کسب و کار آنلاین دارد. از پیدا کردن تامین کننده کالا با قیمت مناسب شروع می‌کنیم، سپس سراغ فرآیند جذب و نگهداشت مشتری می‌شویم و بعد از آن هم  فروش اینترنتی و دریافت پول، نهایتا نیز بعد با تحویل کالا کار را خاتمه میدهیم؛ اما هر کدام از این مراحل هزاران نکته کلیدی دارند که اگر رعایت شوند موفق می‌شوید و اگر رعایت نشوند به همان میزان از سود و درآمد شما کاسته خواهد شد تا جایی که  دیگر نتوانید ادامه دهید و شکست بخورید.

نکات کلیدی:

میزان موفقیت کسب و کار شما در دنیای آنلاین وابسته به موارد گوناگونی است، اما چرخه آن به شکلی است که ابتدا شما نیاز به جذب مشتری و مخاطب جدید دارید سپس باید بتوانید مشتری را به خود وفادار کنید و سپس او را مجاب کنید که تنها مشتری شما باشد و بعد از آن هم برای شما مشتری بیاورد.بررسی همه این نکات در حوصله این مقاله نیست ولی در اینجا سعی می‌کنیم مهم‌ترین عناوین آن را با هم بررسی کنیم.

شبکه های اجتماعی:

مهمترین کانال جذب مشتری در کسب و کار‌های کوچک، شبکه‌های اجتماعی هستند. از آنجا که ساخت اکانت در شبکه‌های اجتماعی رایگان است و تخصص بالایی هم نمی‌خواهد بهتر است کار خود را با همین شبکه‌ها آغاز کنید.برای شروع یک اکانت بسازید محصول یا خدمتی که می‌خواهید عرضه کنید را در آن به اشتراک بگذارید و از آشنایان و دوستان خود بخواهید که آن را follow کنند.

تا اینجا که چندان پیچیده نبود ولی معمولا در همان ابتدا شما متوجه می‌شوید که  تا چه اندازه نسبت به رقبای خود عقب هستید.شما با مقایسه خود با رقبا مشاهده میکنید که آن‌ها دارای  اکانت‌ها و کانال‌های پر مخاطب، ویدیو‌های جذاب برای معرفی محصولات و ترغیب مشتری به خرید و ظاهر گرافیکی جذاب و یکپارچه هستند که کسب و کار را بسیار موجه و قابل اطمینان جلوه می‌دهد. مثال‌هایی که گفتم و چند مورد اضافه دیگر، مواردی هستند که احتمالا شما که هنوز در شروع کار هستید و سراغ آن‌ها نرفته‌اید متوجه این تفاوت‌ها نشوید؛ جامعه کوچک مشتریان شما که اغلب اطافیان‌تان هستند نیز چندان به شما در این مورد فیدبک نداده‌اند. این در حالی است که برای جذب مشتری‌های غریبه‌تر به آن‌ها احتیاج خواهید داشت. با شروع اجرای این موارد شما در مسیر پیشرفت اولیه قرار خواهید گرفت.

بعد از آنالیز و الگو گیری از رقبا و ساخت یک اکانت موجه برای ارائه محصولات، حالا نوبت تبلیغ است. مخاطب خود را شناسایی کنید و page ‌ها و کانال‌هایی که ممکن است مخاطب شما در آن حضور داشته باشد را پیدا کنید و سپس به آن‌ها سفارش تبلیغ دهید. نکته بسیار مهم این است که تا ظاهر صفحه خود را جذاب و مشتری پسند نکرده‌اید اقدام به تبلیغ نکنید چرا که مخاطب بعد از ورود به صفحه شما باید جذب شده و بماند، نه اینکه خسته شود و صفحه را ترک کند؛ به یاد داشته باشید، در صورتی که مشتری بعد از سر زدن به صفحه شما آن را ترک کند احتمال بازگشت‌اش بسیار پایین خواهد بود.

گرفتن پول به صورت کارت به کارت و صحبت با مشتری به صورت مستقیم در شبکه‌های اجتماعی به شما تصویر دقیقی از آنچه که هستید می‌دهد، و این آگاهی به دست آماده به شما در شناخت نوع مخاطب و سلیقه و گرایش و سن آن‌ها بسیار کمک می‌کند. 

نقطه رسیدن به آگاهی

تا به این جای کار شما بدون درگیر شدن با فرآیند توسعه نرم افزار توانسته‌اید غالب مشتری‌های خود و جنس و شخصیت آن‌ها را شناسایی کنید، کانال‌های جذب آن‌ها را نیز پیدا کنید، در نهایت آن‌ها را جذب کنید و یک فروش محدود هم انجام داده‌اید. این یعنی مراحل تهیه جنس، بسته بندی و ارسال را در ابعاد کوچک تجربه کرده‌اید، در نتیجه آماده گسترش کسب و کار در مراحل بعدی هستید.نکته باقی مانده در مورد شبکه‌های اجتماعی انتخاب یکی از آن‌ها به عنوان کانال اصلی جذب مشتری است.

بهترین شبکه‌ها برای فروش به عموم مردم و قشر جوان تر اینستاگرام و تلگرام است، اگر به دنبال فروش به افراد با سن بالاتر از حدود 40 سال هستید، ایتا و بله هم گزینه‌های خوبی هستند و اگر مخاطب شما کودکان هستند روبیکا هم گزینه مناسبی است.اگر مخاطب شما شرکت‌ها و یا متخصصان حوزه‌های مختلف هستند LinkedIn بهترین مکان برای شروع کار است. و اگر مخاطب شما نوجوانان هستند Discord و تیک تاک محل مناسب شماست.

سئو و نقش مهم آن در جذب مخاطب:

بعد از شبکه‌های اجتماعی ، دومین کانال جذب مشتری و مخاطب گوگل است. اغلب افراد وقتی به یک سرویس یا جنس نیاز دارند نام آن را در گوگل جستجو ‌می‌کنند؛ مثلا فردی جستجو می‌کند «خرید آنلاین میوه» و چند سایت که خرید آنلاین میوه را دارند باز می‌کند و در نهایت خرید خود را از یکی از آن‌ها انجام ‌می‌دهد.با توجه به اینکه مخاطب، اغلب، محل خرید خود را از همان چند نتیجه اول جستجو انتخاب میکند بالا بودن و اول بودن در نتایج جستجو کلمه‌ها و جملات مرتبط با کسب و کار شما بسیار حائز اهمیت می‌شود، پس باید برای بالا رفتن اقدامات مهمی را انجام دهیم.به مجموعه اقداماتی که برای بهبود رتبه سایت در گوگل یا سایر موتور‌های جستجو گر انجام می‌شود Search Engine Optimization یا همان سئو میگویند.این اقدامات شامل تولید محتوی متناسب با کلمات کلیدی (کلماتی که مشتریان ما جستجو ‌می‌کنند تا به ما برسند)، طراحی و توسعه اصولی وب‎سایت و رعایت نکات سئو در آن، و در نهایت لینک گرفتن از سایت‌های دیگر به سایت ماست که باعث افزایش رتبه سایت و در نتیجه افزایش ورودی آن می‌شوند.

ساخت یک وب‌سایت برای فروش:

بعد از پا گرفتن کسب و کار فروش شما در شبکه‌های اجتماعی کم کم مشتریان شما زیاد شده و رسیدگی به آن‌ها در دایرکت و pv و... خیلی سخت می‌شود و شما نیاز پیدا می‌کنید که یک سایت داشته باشید تا افراد بتوانند به صورت اتوماتیک سفارش را درآن ثبت کنند و مبلغ آن را بپردازند.

علاوه بر بحث فروش اتوماتیک، داشتن یک سایت اختصاصی به کسب و کار شما اعتبار ویژه‌ای می‌بخشد و اعتماد مخاطب را به شما بالاتر می‌برد و به شما امکان می‌دهد از سراسر وب و کانال‌هایی غیر از یک شبکه اجتماعی خاص مخاطب جذب کنید. و از همه مهمتر این که سایت برای شماست و فیلتر نیست و یک روز صبح بلند نمی‌شوید و ببینید که اکانت شما بن شده است، بعلاوه، امکان شخصی سازی بیشتری در آن دارید تا بتوانید به مخاطب به صورت ویژه و مطابق با نیاز او سرویس دهید.

مثلا ممکن است برای فروش صنایع دستی یا آثار هنری تکیه زیادی بر تصاویر با کیفیت که در کادر‌های متفاوت و متناسب اثر گرفته شده، داشته باشید و یا برای فروش قطعات صنعتی بخواهید اطلاعات تکنیکال زیادی به مشتری نشان دهید و یا مثلا برای ساخت یک سایت فروش محصولات چوبی بخواهید که اطلاعاتی از قبیل طول و عرض و ارتفاع را به صورت سفارشی از مشتری دریافت کنید.

روش های ساخت سایت فروشگاهی:

1. استخدام یک تیم توسعه و ساخت نرم افزار اختصاصی یک فروشگاه اینترنتی
2. استفاده از نرم افزار‌های open source آماده مانند وردپرس با ووکامرس
3. استفاده از فروشگاه ساز‌های آماده

اینکه کدام یک از روش‌های بالا برای شما مناسب هست را در ادامه بررسی می‌کنیم.

توسعه سیستم فروشگاه اختصاصی:

این که شما یک تیم از افراد متخصص را جمع کنید تا برای شما یک سیستم اختصاصی بنویسند در درجه اول بسیار پرهزینه و زمانبر است. اگر پرهزینه و زمانبر نبود یعنی یا اختصاصی نیست و قبلا برای جای دیگر ساخته شده و قرار است کمی برای شما آن را تغییر دهند و یا اینکه کیفیت بسیار افتضاحی دارد. چرا که این کار ذاتا بسیار زمانبر است و نیاز به متخصص‌هایی دارد که حقوق بالایی دریافت ‌می‌کنند، پس بسیار هزینه بر نیز هست. اما در کنار این دو عیب محاسن بسیاری نیز دارد از جمله اینکه تمام فرآیند‌ها دقیقا متناسب با نیاز شما ساخته می‌شوند و هر ابزار یا امکاناتی که نیاز دارید را می‌توانید بدون محدودیت به آن اضافه کنید که امکان اجرای کار‌های خلاقانه و جدید را برای شما فراهم ‌می‌آورد. از طرف دیگر در حجم سفارش‌های بالا بسیار بهتر عمل خواهد کرد و با توجه به این دو شاخصه رضایت مشتری شما را هم بالاتر خواهد برد چرا که سایت دقیقا منطبق بر نیاز او طراحی و ساخته شده است.

شروع یک پروژه جدید و استفاده از آخرین تکنولوژی‌ها مزیت دیگر این مدل است چرا که اکثر سرویس‌های آماده معمولا قدیمی هستند و به خاطر هزینه بالای تغییرات در این سیستم‌ها معمولا تا سالیان سال بروز نمیشوند.  ولی بار دیگر تاکید میکنم که ساخت یک پروژه خوب و مناسب و با کیفیت بالا بسیار هزینه بر و زمانبر است چرا که باید بهترین متخصص‌ها را در چند زمینه دور هم جمع کنید که فقط حقوق آن‌ها امروز شاید ماهیانه بالغ بر 500 میلیون تومان بشود که مقرون به صرفه نیست مگر آن که مطمئن باشید از قِبَل آن سود بسیار بیشتری در آینده کسب خواهید کرد.

استفاده از وردپرس:

گرچه وردپرس برای ساخت سایت فروشگاهی طراحی و ساخته نشده و استفاده اصلی آن برای سایت‌های خبری و انتشار مقاله و... است اما با کمک افزونه WooCommerce  می‌توان قابلیت ساخت فروشگاه را به آن افزود. 

اگر شما کمی تکنیکال باشید به صورت فردی هم میتواند به کمک وردپرس فروشگاه خود را راه اندازی کنید و اگر نباشید، تنها به کمک یک وردپرس کار و با مبلغ بسیار کمتر (بین 5 تا 50 میلیون تومان)میتوانید آن را راه اندازی کنید. 

اگر از وردپرس استفاده کنید، از آنجا که خود میزبان سایت خود هستید مدیریت آن نیز دست خودتان است و کم و بیش  می‌توانید منطبق با نیاز خود آن را شخصی سازی کنید. از طرف دیگر اطلاعات شما دست خودتان است و شرکت ثالثی به اطلاعات شما دسترسی ندارد. در نتیجه اگر بعدا بخواهید به سیستم اختصاصی کوچ کنید کار شما بسیار ساده‌تر خواهد بود چرا که شرکت‌ها معمولا سودشان برای زمانی است که فروشگاه شما بزرگ شود بنابراین اطلاعات شما را احتمالا آن زمان به راحتی به خود شما نخواهند داد.

راه اندازی یک سایت فروشگاهی با وردپرس با قالب آماده و پیش ساخته بین 1 تا 2 هفته زمان خواهد برد و اگر قالب اختصاصی بخواهید بسته به نوع طراحی و امکانات این زمان می‌تواند بیشتر شود و تخمین دقیقی راجع به آن نمی‌توان داد ولی معمولا بین سه ماه تا یکسال این طراحی قالب زمان می‌برد. 

از آنجا که وردپرس مخصوص سایت فروشگاهی توسعه داده نشده و مصرف عمومی دارد، راه اندازی سایت فروشگاهی با آن مانند بار زدن جنس پشت وانت با اما و اگر‌هایی همراه است اگر بار شما بار سوپر مارکتی و کم باشد ممکن است اما اگر تیر آهن و سیمان و ... بخواهید با آن ببرید کمرش تا خواهد شد و شما را در میانه راه تنها خواهد گذاشت. 

سایت‌های وردپرسی اغلب کند هستند و توانایی پردازش سفارش در تعداد بالا را ندارند و شما در آن در ابعاد محدودی میتوانید کسب و کار داشته باشید که مثلا برای یک موبایل فروشی در علاءدین و یا یک شرکت صنعتی تولید کننده موتوربرق و یا یک توزیع کننده مواد غذایی و لوازم آرایش در سطح یک منطقه میتواند جوابگو باشد ولی طبیعتا در حد و اندازه یک وارد کننده بزرگ لوازم الکترونیکی و موبایل یا دیجی کالا نخواهد بود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید سایت‌های زیر را مطالعه کنید: 

https://mihanwp.com/ecommerce

https://woocommerce.com

استفاده از فروشگاه ساز ها:

اگر بخواهیم یک سایت اختصاصی داشته باشیم ولی درگیری‌های فنی توسعه آن را نداشته باشیم بهترین گزینه  همین فروشگاه ساز‌ها هستند چرا که آنی و در لحظه میتوانید  سایت خود را در آن‌ها راه اندازی کنید و تنها با چند کلیک یک فروشگاه به شما خواهند داد.از آنجا شرکت‌های پشت این فروشگاه ساز‌ها مشتریان بسیاری دارند پس هزینه تولید نرم افزار برای آن‌ها سر شکن شده و هزینه راه اندازی فروشگاه در این پلتفرم‌ها بسیار پایین تر از نوشتن سیستم اختصاصی تمام میشود. در مقایسه با وردپرس هم معمولا هم سرعت بالاتری دارند و هم پنل و امکانات بیشتری برای مدیریت یک فروشگاه در اختیار شما قرار میدهند چرا که اختصاصی برای همین منظور توسعه داده شده اند و یک تیم فعال به صورت دائم در حال توسعه و پشتیبانی محصول آن‌ها هستند.البته این روش معایب خود را نیز دارد از جمله اینکه شما محدود به امکانات همان سایت یا فروشگاه ساز هستید و امکان توسعه محصول خود به صورت جداگانه را ندارید. و اینکه اطلاعات کسب و کار شما در اختیار آن شرکت است که البته برای کسب و کار‌های کوچک چندان جای نگرانی ندارد ولی ممکن است برای کسب  و کار‌هایی با بازار محدود و تخصصی و یا کسب و کار‌های متوسط و بزرگ مسئله مهمی باشد که باید به آن توجه کرد.در مقایسه با وردپرس شما در شروع کار هزینه کمتری می‌پردازید ولی در ادامه برای نگهداری سیستم معمولا هزینه شما بالاتر از وردپرس خواهد بود.سایت‌های فروشگاه ساز زیادی بروی اینترنت وجود دارد که در اینجا سعی می‌کنیم به چند مورد از آن‌ها اشاره کنیم:

سازیتو:

تقریبا یکی از کامل‌ترین فروشگاه ساز‌های ایران است که امکان شخصی سازی قالب، گزارش گیری‌های پیشرفته، پشتیبان گیری (backup) از اطلاعات، اتصال به درگاه، ارسال ایمیل و SMS به صورت گروهی، اتصال به الوپیک برای ارسال سفارشات و... را داراست.

لینک سایت

پرتال

فروشگاه ساز پرتال هم مانند سازیتو امکاناتی مانند شخصی سازی قالب، گزارش گیری‌های پیشرفته، بک آپ گیری از اطلاعات، اتصال به درگاه، ارسال ایمیل و SMS به صورت گروهی، اتصال به پیک برای ارسال سفارشات و...  را دارد ولی هزینه‌های آن با بزرگ شدن فروشگاه چندان رشد نمیکند و محدودیت‌های آن در پلن‌های پایه کمتر است ولی از طرف دیگر قالب ساز ساده تری دارد که امکان شخصی سازی با آن کمتر است.

لینک سایت

 شاپفا 

نقطه قوت شاپفا به نسبت وبسایت‌های قبلی سیستم‌های مالی، انبارداری، و تولید محتوی قوی‌تر است. این یعنی پلتفرم، ابزار‌های جانبی حرفه‌ای‌تری را در اختیار شما قرار خواهد داد ولی امکانات شخصی سازی آن کمی ساده تر هستند؛ هر چند که قالب‌های آماده در حال حاضر، کیفیت خوبی دارند.

لینک سایت

سی فایو 

سی فایو با گزینه‌های قبلی متفاوت است و عملا از شما سفارش می‌گیرد که به شما فروشگاه تحویل دهد ولی در عوض هم قابلیت شخصی سازی خوبی دارد و هم قابلیت‌هایی مثل اتصال به سیستم‌های حسابداری همکاران سیستم را به شما می‌دهد . امکانات آن هم به صورت بالقوه کمتر و ضعیف‌تر هستند.

لینک سایت

وب از تو

این فروشگاه ساز امکانات پایه را به شما میدهد و از سازیتو و... ضعیف‌تر است اما هزینه بسیار پایین‌تری را نیز می‌گیرد و هزینه ساخت سایت در آن بسیار پایین‌تر از دیگر گزینه‌هاست.

لینک سایت

وبزی

یک فروشگاه ساز با کیفیت نسبتا پایین نسبت به رقبا و قیمت متوسط رو به بالا شخصا استفاده از آن را توصیه نمی‌کنم.

لینک سایت

ویترین 

ویترین از همه نظر متوسط است چه قیمت و چه امکانات و چه رابط کاربری نمی‌توان حرف خاصی از آن زد چون خیلی معمولی است نه خوب و نه بد است. اغلب مشتریان آن هم رستوران‌ها هستند و این پلتفرم به آن‌ها امکانات خوبی می‌دهد.

لینک سایت

پادرو

پادرو مناسب کسب و کار‌های اینستاگرامی است که میخواهند یک سایت کوچک هم داشته باشند. امکانات خاصی ندارد ولی با قیمت کم به شما یک فروشگاه جمع و جور متصل به اینستاگرام می‌دهد.

لینک سایت

 میکیسن

یک فروشگاه ساز خیلی ارزان با امکانات پایه.

لینک سایت

 کاموا 

کاموا امکانات معمول یک سایت فروشگاهی را با قیمت کمی بالا و با کیفیت خوب به شما میدهد. قابلیت خوب آن هم سیستم جستجوی پیشرفته آن به نسبت رقبا است که برای سایت‌هایی با تنوع بالا محصولات (سایت‌های فروش استیکر  و لوازم تحریر و...) بسیار ماسب است.

لینک سایت

نتیجه گیری:

اینکه از چه روشی فروشگاه اینترنتی خود را راه بیندازید و پیاده سازی کنید و وارد دنیای کسب و کار آنلاین شوید در واقع به روحیات و شرایط شما بازمی‌گردد و نمی‌توان برای همه سناریو‌ها یک نسخه واحد تجویز کرد اما اگر من میخواستم یک کسب و  کار راه اندازی کنم، یک سناریو قدم به قدم را پیش می‌گرفتم که در آن ابتدا شبکه‌های اجتماعی را راه می‌انداختم و در آن چند تجربه خوب فروش و بازاریابی را برای خودم میساختم. بعد از آن که احساس کردم وضعیت صفحات اینستاگرام و لینکدین و تلگرام و... از نظر ظاهری، محتوا و دنبال کننده به وضع رضایت بخش و خوبی رسید در یکی از همین پروژه‌های سایت ساز، یک وبسایت فروشگاهی می‌ساختم و اگر امکان تامین گسترده‌تر و با کیفیت‌تر را داشتم در سایت با سلام، دیجی کالا و ترب هم ثبت نام میکردم و از کانال آن‌ها نیز جنس خود را می‌فروختم. در نهایت هم اگر به درآمد میلیاردی و حاشیه سود بالا رسیدم (بالای یک میلیارد در ماه) تیم استخدام میکردم و سیستم فروشگاهی اختصاصی خود را توسعه می‌دادم.