با این ساختار چه کار میتوان کرد؟
با سوالات زندگی کنید، شاید روزی بدون آنکه متوجه باشید با جوابها زندگی کنید؛ راینر ماریا ریلکه
ساختار Discovery and Action Dialogue به گروهها یا انجمنها در کشف روشها و رفتارهایی کمک میکند که افراد را قادر میسازد نسبت به همتایان خود راه حلهای بهتری پیدا کنند. این رفتارها و روشها، انحراف مثبت (PD) نامیده میشوند. ساختار Discovery and Action Dialogue برای شرکتکنندگان فضای امنی ایجاد میکند که باعث تحریک خلاقیتها آنها و در نتیجه ابداع روشهای موثرتر میشود. مقاومتشان در برابر تغییر به باد میرود و آزادانه تصمیم میگیرند که کدام روشها را انتخاب یا امتحان کنند و از عهدهی کدام مشکلات بر میآیند. Discovery and Action Dialogue امکان دستیابی به مالکیت راه حلها را میسر میکند.
اهداف
- کمک کردن به افرادی که مستقیماً با مشکلات پیچیده و صعب الحصول سر و کار دارند.
- کشف کردن رفتارها و روشهایی که عادی به نظر میرسند اما در جهت مثبتی از روال عادی منحرف میشوند.
- ایجاد جرقه برای ظهور راه حلهای جدید
- الهام گرفتن از رفتارها به جای الزام کردن آنها برای حل مشکلات پیچیده
- ایجاد تغییراتی که پایدار باقی میمانند؛ چرا که به جای تحمیل شدن، توسط افرادی کشف و ابداع شدهاند که در دل کار بودند.
- حل مشکلات داخلی به صورت داخلی و ایجاد حرکتی خودجوش در بین واحدها
- ایجاد رابطه بین افرادی با مشاغل و سطوح متفاوت
کاربردها
- به منظور کاهش دادن آسیبهای ناشی از خطاهای پزشکی (مثلا جراحی سمت اشتباه، افتادن بیمار، تداخلها و عفونتهای دارویی) با تشکیل گروههایی همه فن حریف.
- به عنوان ابزاری برای جمعآوری اطلاعات مردمشناسی در سایتهای تحقیقاتی پروژه
- برای از بین بردن روشهایی که متخصصان را از کمک کردن به مشتریان دور نگاه میدارد
- برای کمک به اعضای انجمنی که مشغول حل مشکلی مزمن از طریق برگزاری سلسله گفتگوهایی هستند (مثلا کودکی که سرکلاس پرخاشگری میکند، با مجازات و تنبیه وارد چرخهای از خشونت میشود و ریشهی مشکل حل نشده باقی میماند).
- برای کشف استعدادهای حرفهای و تخصصی (مثلا در دانشگاه پزشکی و آژانسهای خدمات اجتماعی)
- مناسب مکالمههای فردی به منظور یافتن رویکردهایی برای حل مسائل دشوار
دعوت به مشارکت
از افراد بخواهید که راه حلهای مستتر در چالشی مشترک میان گروه کاری، واحد یا انجمن خود را پیدا کنند. از هر کسی که علاقهمند به حل مسئله است دعوت کنید تا به گروه کوچک شما ملحق شود و در Discovery and Action Dialogue شرکت کند. هفت سوال زیر به جلو بردن گروه کمک میکند:
- از کجا میدانید مشکل X وجود دارد؟
- برای حل مشکل X چگونه موثر عمل میکنید؟
- چه چیزهایی مانع انجام کار یا انجام مستمر اقدامات میشوند؟
- آیا کسی را میشناسید که مکرراً قادر به حل مشکل X و گذشتن از سد موانع آن باشد؟ چه رفتارها و روشهایی موفقیتش را میسر کرده است؟
- دربارهی این موضوع هیچ نظری دارید؟
- برای تحقق آن چه کارهایی باید کرد؟ چه کسانی داوطلباند؟
- چه افرادی دیگر باید همراه شوند؟
مواد و فضای مورد نیاز
- Discovery and Action Dialogue در مکان یا واحد داخلی برگزار میشود.
- گروههای میتوانند دور میزی بایستند یا بنشینند.
- کاغذ، بورد یا تجهیزات نرمافزاری و سختافزاری (مانند پروژکتور) برای ثبت ایدهها و اقدامات لازم میشود.
نحوهی مشارکت
- گردانندهی جلسه سوالات را مطرح میکند.
- از همه افراد دعوت میشود که همراه شوند و شرکت کنند.
- همهی اعضای گروه فرصت برابر برای مشارکت دارند.
نحوهی شکلدهی گروهها
- گرداننده با همکاری شخصی به گروه کمک میکند تا موارد را ثبت کنند.
- اندازهی گروه میتواند بین ۵ الی ۱۵ نفر باشد.
- تنوع در نقشها و تجربهها یک سرمایهی مهم است.
مراحل اجرا
- هدف مطرح شدن چنین بحثی را بیان کنید و دلیل استفاده از ساختار Discovery and Action Dialogue را توضیح دهید. (۵ دقیقه)
- هفت سوال را به ترتیب با کل گروه در میان بگذارید. به افراد فرصت دهید تا در مورد هر سوال صحبت کنند. مطمئن شوید به محض پدیدار شدن ایدهها و اقدامات شخصی (منشی جلسه) آنها را ثبت میکند. بهترین ایدهها معمولا وقتی بروز میکنند که انتظارش را ندارید. (۱۵ الی ۶۰ دقیقه)
- از منشی جلسه بخواهید که خلاصهای از ایدهها، اقدامات و هر آنچه لازم است را بیان کند. (۵ دقیقه)
فوت و فن
- سوال دوم اغلب شامل دو بخش است؛ این مشکل چگونه بر روی فرد اثر میگذارد و چگونه بر روی دیگران اثر میگذارد. به عنوان مثال برای محافظت از خود در برابر بیماریهای عفونی چه کارهایی انجام میدهید و برای جلوگیری از انتقال بیماری چه کارهایی میکنید؟ برای اینکه سرکلاس دانشآموزان خود را فعال نگاه دارید چه کاری انجام میدهید و چطور شور و اشتیاق خود را حفظ میکنید؟
- ساختار Discovery and Action Dialogue را در جایی که شرکتکنندگان کار میکنند برگزار کنید تا موانع مشارکت به حداقل خودش برسد.
- بدون برنامهریزی قبلی از افراد دعوت کنید که با شما همراه شوند.
- جوی غیر رسمی ایجاد کنید. میتوانید با مقدمه یا حکایتی جذاب شروع کنید.
- ارتباط چشمی خود را با گروه حفظ کنید. بالاتر یا دور از گروه ننشینید.
- بازخورد صریح و بیپرده را تشخیص دهید و از آن حمایت کنید.
- برای خلاصه کردن جلسه وقت بگذارید. عجله نکنید و آنرا بیاهمیت قلمداد نکنید.
- مطمئن شوید بسیار کمتر از شرکتکنندگان صحبت میکنید، همه را تشویق کنید تا داستانهایشان را به اشتراک بگذارند.
- هر وقت دیدید به درست یا غلط بودن ایدهها فکر میکنید، تا ده بشمارید و بیخیال شوید قبل از اینکه چیزی بگویید. ممکن است لازم داشته باشید که از منشی یا گردانندهی جلسه کمک بگیرید.
- از بیان عباراتی نظیر «ایدهی خوبی است» اجتناب کنید و اجازه دهید تا شرکتکنندگان ارزیابی خودشان را انجام دهند.
- کنجکاوانه در انتظار مشارکت افراد باشید بدون آنکه خودتان به سوالات پاسخ دهید.
- شما قرار نیست نه تکلیفی بدهید و نه تکلیفی انجام دهید!
- خودتان را بیرحمانه قضاوت نکنید. برای رسیدن به سطح بالایی از این مهارت به تمرین احتیاج دارید. از منشی خود بخواهید که به شما بازخورد مستقیم دهد.
سبکهای اجرا
- به جای سه سوال اول میتوانید از سوالات TRIZ استفاده کنید؛ ۱- چطور میتوانید اطمینان حاصل کنید که مشکل X بدتر میشود؟ ۲- آنچه در حال انجامش هستید شبیه روشهایی است که لیست کردید؟ ۳- چه چیزی مانع متوقف کردن چنین روشهایی میشود؟
- از دیدگاهها و موانع به دست آمده در نوشتن متن صحنههای Improv Prototyping و برنامهریزی جلسات آن استفاده کنید.
- از همین سوالات و با همین ترتیب میتوانید برای هدایت مکالمههای فردی استفاده کنید.
- اگر جلسه را به صورت مجازی برگزار میکنید از قسمت چت پلتفرم، جواب هر سوال را به اشتراک بگذارید. سپس داستانها، رفتارها و اقدامات قدرتمند را به صورت صوت در چت قرار دهید.
این ساختار بر اساس Discovery and Action Dialogue (DAD) از سایت ساختارهای رهاییبخش توسط پدرام کشاورزی ترجمه شده است.